Doç. Dr. Mustafa S. Akpolat, Hacettepe Üniversitesi

2002 yılı içinde çalıştığımız yerleşmeler önceki yıllarda yapılan çalışmalarda olduğu gibi tarih açılarından farklılık gösterenler arasından seçilmiştir. Bu durum, dört yıldır sürdürdüğümüz çalışmalar sonunda bölgedeki kırsal yerleşmelerin sağlıklı bir mimari ve kültürel kesitini elde etmemize olanak vermektedir.

Belgeleme ve araştırma çalışmaları Sekili (Orul), Kılavuz, Nahırtepe, Kaleköy, Doğantepe (Haral) ve Kovanlı yerleşmelerinde gerçekleştirilmiştir. Bunlardan, belde statüsünde bulunan ve uzun bir geçmişi olan Sekili yerleşmesi coğrafi ve topografik yapısı ile de dikkat çekmektedir. 3 evin röleve planı alınan Sekili beldesi, aynı zamanda bir höyüğün üstünde ve çevresinde gelişmiş bir yerleşme olma özelliğine de sahip bulunmaktadir.

Küçük köyler olan Kılavuz, Nahırtepe ve Kaleköy yerleşmelerinin ortak özelliği ise 1950'ler öncesine ait büyük ölçekli "ağa" konutlarına sahip olmalarıdır. Ağa konutlarının kullanımı da zaman içinde değişikliğe uğramıştır.

Bir alevi köyü olan Kovanlı, bölgede farklı inanç ve ona bağlı olarak yaşam biçimiyle dikkat çekmektedir. Köydeki türbeye gösterdikleri saygı ve bağlılık ise Kovanlı Köyü sakinlerinin öne çıkan diğer bir özelliğidir.

Bu yıl çalıştığımız diğer bir yerleşme olan Doğantepe bir çok özelliğe sahip bulunmaktadır. Eski bir Ermeni köyü olan Doğantepe'de hala yaşamakta olan yaşlı iki yapı ustası bulunmaktadır. Bu ustalardan, konut yapımına ilişkin çok sayıda terim ve deyim öğrenilmiştir. Ayrıca bu köyde bazı evlerde, diğer köylerde görülmeyen mimari ögelere de rastlanılmıştır.